Eten is bij ons overal beschikbaar. Als je wilt hoef je er vrij weinig voor te doen. Een gevolg hierop is dat we de hele dag door kunnen eten. Maar is ons lichaam hier wel voor gemaakt?
Terug kijkend naar de oermens waren er geen vaste eettijden. Periodes van honger was geen uitzondering en je moest eerst in beweging om eten te vinden. Er was tenslotte geen gevulde koelkast.
Wat is vasten?
Vasten houdt in dat je voor langere tijd niet eet. Drinken is wel toegestaan, maar dan alleen dranken zonder calorieën, zoals water, koffie en thee (zonder melk en suiker). Let hierbij wel even op dat je thee drinkt zonder calorieën. De Zonnatura oplosthee bijvoorbeeld bevat calorieën omdat er best veel rietsuiker en druivensuiker aan toegevoegd is.
Er zijn verschillende manier om te fasten. Zelf doe ik bijna dagelijks intermittent fasting. Later in dit blog lees je hier meer over.
Waarom lijkt ons lichaam zoveel baat bij vasten te hebben?
Het lijkt er sterk op dat ons lichaam niet gemaakt is om de hele dag door maar te eten. Wanneer we eten stijgt onze bloedsuikerspiegel vanwege de glucose in de voeding. Onze alvleesklier heeft onder andere als taak om insuline aan te maken. Insuline is een hormoon die nodig is om de bloedsuikerspiegel te laten zakken. Dit is eigenlijk maar een bij taak van onze alvleesklier. 2% van onze cellen van de alvleesklier is namelijk verantwoordelijk voor de productie van insuline. 98% van de cellen is nodig voor de spijsvertering. Dit is dus heel erg weinig. De vraag is dan dus of het wel klopt voor ons lichaam om zo vaak te eten. Het lijkt er sterk op dat ons lichaam deze productie niet aan kan en daardoor moet over werken met gevolg dat er tekorten gaan ontstaan in de werking van de spijsvertering. De alvleesklier kan tenslotte niet alles tegelijk met gevolg dat er een afname in de productie van de spijsverteringsenzymen ontstaat. Dit geeft klachten als maagzuur, opgeblazen gevoel, buikpijn en etensresten in de ontlasting en dit heeft uiteindelijk grotere gevolgen voor het lichaam.
Een andere reden waardoor het er op lijkt dat het niet gezond is om zo vaak te eten is dat we maar 1 hormoon hebben om de bloedsuikerspiegel te laten zakken en meerdere hormonen die ervoor zorgen dat de bloedsuikerspiegel gaat stijgen, namelijk cortisol, glucagon en adrenaline. Tijdens een stress situatie maken we adrenaline aan en vaak ook cortisol. Dit proces gebeurt momenteel regelmatig in ons lichaam. Insuline is dus in onze huidige maatschappij een erg belangrijke hormoon in ons lichaam. Maar insuline komt niet zomaar in onze cel aan. Daar heeft deze hormoon wat hulp bij nodig. Glucosetransporters of GLUT’s zijn eiwitten die nodig zijn om de insuline in de cel toe te laten. GLUT’s bevinden zich in de cellen en hoe meer jij beweegt op nuchtere maag, met name krachttraining, hoe meer deze GLUT’s naar de celwand gaan om het deurtje te openen om de insuline en glucose binnen te laten, zodat de bloedsuikerspiegel weer kan zakken. Nog een reden dus om voor een periode te vasten.
Andere gezondheidsredenen van vasten:
- Je stimuleert je vetverbranding waardoor afvallen makkelijker kan gaan.
- Vasten is goed voor het hart. Het heeft een positieve invloed op de bloeddruk, cholesterol en ontstekingen.
- Het zorgt voor cel reparatie. Hiermee ga je veroudering van cellen tegen en de afvalstoffen in de cellen worden verwijderd. Dit zorgt voor minder vrije radicalen.
- Er is aangetoond dat vasten verschillende voordelen heeft voor de stofwisseling die kunnen leiden tot een verlaagd risico op kanker en ziekte van Alzheimer.
- Je darmen krijgen rust, waardoor ze tijd hebben om te herstellen. Eten zorgt namelijk voor een ontstekingsreactie.
- Je verhoogt de opname van insuline en glucose in de cellen, waardoor je minder kans hebt een insulineresistentie en op diabetes type 2.
- Je maakt meer groeihormoon aan wat zorgt voor spiertoename. Spieren hebben vele functies in ons lichaam, ze beschermen onder andere onze botten.
- Vasten verhoogt mogelijk je levensduur. Dit blijkt uit onderzoeken op ratten. In een aantal van deze studies was het effect daadwerkelijk opmerkelijk. In één daarvan, leefden de ratten 83% langer als ze om de dag vastten, dan de ratten die niet vastten.
Vormen van vasten
Er zijn verschillende vormen van vasten. Met deze 3 vormen ben ik mee bekend.
De meest bekende vorm van vasten is intermittent fasting. Zelf doe ik dit dus dagelijks. Dit houdt in dat je tussen een bepaald tijdsvlak eet. Zelf eet ik meestal ongeveer 2x tussen 12 en 20. Je kan dit zelf indelen. Zolang je in iedergeval het lichaam 16 uur rust geeft.
Een andere vorm van vasten is 24 uur vasten. Wanneer je 24 uur niet eet kan er autofagie ontstaan in het lichaam. Dit is afhankelijk van hoe jou verbranding werkt en of je lichaam al bekend met vasten is. Het kan dan ook dat het proces al eerder dan 24 uur ontstaat in je lichaam, maar gemiddeld gezien is het rond de 24 uur. Een cel heeft twee standen: een groeistand (eten) én een afbraakstand (autofagie). Autofagie kan je zien als een natuurlijke detox, als de grote schoonmaak van ons lichaam. Je lichaam gaat dan kapotte en overbodige cel onderdelen hergebruiken, omdat het niks anders meer heeft om te gebruiken. Deze kunnen dan weer als onderdelen gebruikt worden voor nieuwe gezonde cellen. Daarmee zorgt het letterlijk voor vernieuwing en verjonging van je cellen. Wanneer je de hele dag door eet is dit niet mogelijk. De hele dag door eten én ondertussen afval recyclen dat gaat namelijk niet samen.
Wil je het nog langer volhouden? Na ongeveer 72 uur worden nieuwe immuun cellen gevormd. Het immuunsysteem verjongd door oude immuun cellen af te breken. Dit brengt de synthese van nieuwe immuun cellen op gang.
Disclaimer voor vasten
Luister altijd naar je lichaam! Van 6x per dag eten naar 24 uur vasten kan niet altijd als prettig worden ervaren. Begin daarom eerst met 3x per dag eten en vervolgens met 2x per dag eten en indien je wilt kan je dan in een later stadium voor een langere periode niet eten.
Zorgt dat de momenten dat je wel eet, je voldoende gezonde voedingsstoffen binnenkrijgt. Slik er dan eventueel een multi vitamine bij (niet tijdens het vasten).
Voor de vrouwen:
Voordat je ongesteld gaat worden krijg je vaak een hogere behoefte aan suikers, geef hier dan aan toe in de vorm van gezonde voeding. Je lichaam heeft dit dan nodig.
Start niet met lange periodes van vasten in de periode van het zwanger willen worden en in zwangerschap wanneer je hier nog niet mee bekend bent.